Katya (35): ‘Dit jaar vierde ik voor het eerst kerst in Nederland’
De feestdagen zijn een tijd van vreugde, warmte en samenzijn. Maar niet voor iedereen. Sommigen voelen zich juist in de donkere dagen van december alleen. Op de website PuurPapendrecht.nl delen we tijdens deze decembermaand verhalen over hoe inwoners van Papendrecht de decemberdagen beleven. In dit laatste verhaal spreken we met de Oekraïense Katya, die in de opvang in Papendrecht woont. Ze is al een paar jaar in Nederland, maar vierde dit jaar hier voor het eerst kerst. Ze vertelt er graag over, in haar beste Engels.
In Oekraïne is de decembermaand ook de start van een periode vol met feestelijkheden, al was het voor de oorlog net iets anders dan in Nederland. Katya: ‘Half december vierden we een feest dat vergelijkbaar is met Sinterklaas in Nederland. Dat was dan de start van de feestelijke maand. Dan is er oud en nieuw en dan, in januari, werd Kerstmis gevierd. Omdat dit volgens de Russisch-orthodoxe kalender is, heeft de regering besloten om de datums te veranderen. Nu worden de feestdagen bij de Oekraïners op dezelfde momenten gevierd als in Nederland en veel andere Europese landen.’ Dat betekent voor Katya niet dat de Oekraïense tradities helemaal worden losgelaten, ze heeft bijvoorbeeld met Kerstmis het traditionele Oekraïense gerecht Kutya gemaakt. Hiermee wordt het kerstdiner geopend. Het is een zoet graangerecht met vruchten, het eerste van twaalf gerechten die tijdens Kerstmis worden opgediend. Katya: ‘Voordat het diner begint, neem je eerst drie happen van de kutya. Zo hoort dat.’ Katya weet niet precies wat de symboliek is achter die handeling, het hoort er voor haar gewoon bij. En ze denkt er niet aan om het achterwege te laten. Katya: ‘Want het is zo ontzettend lekker!’
Ongeloof
Het is de eerste keer dat Katya Kerstmis heeft gevierd in Nederland, ze was blij dat het eindelijk eens kon. ‘De eerste twee jaren was ik aan het werk. Ik werkte bij het Van der Valk-hotel in Dordrecht. Kerstmis is altijd een enorm drukke periode, dus vrij nemen kon niet. Ik heb nu een andere baan, bij een kleiner restaurant in Dordrecht. Alleen op tweede kerstdag waren we open, dus ik was een kerstdag vrij.’
Katya werkt in de keuken van het restaurant. Ontzettend leuk werk, zegt ze, maar heel anders dan het werk dat ze in Oekraïne deed. ‘Daar werkte ik als manager in een fabriek waar reparaties werden verricht aan vliegtuigen. Toen de oorlog uitbrak, kwam mijn werk stil te liggen.’ In eerste instantie dachten Katya en haar man dat het allemaal wel mee zou vallen. Katya: ‘Ongeloof, dat is het juiste woord. We wilden niet geloven dat ons land in oorlog was. Maar de situatie werd steeds gevaarlijker.’ Katya’s man ging het leger in, Katya besloot toen met haar zoontje en familieleden van haar man te vertrekken en kwam in Nederland terecht. In Papendrecht werd ze opgevangen, in eerste instantie was de opvang gesitueerd in de Palm. Katya: ‘Daar sliepen we met zijn allen op een kamer, in stapelbedden. Er was geen enkele privacy en het was druk en lawaaiig. Daarnaast maakte iedereen zich zorgen om de mensen die in Oekraïne waren achtergebleven. Een moeilijke tijd.’ Ook Katya maakt zich zorgen om familieleden die nog in Oekraïne zijn. ‘Daar probeer ik niet te veel aan te denken, dan word ik emotioneel. Gelukkig hebben we wel veel contact, maar die zorgen zijn er altijd.’
Genieten van decemberdagen
De hoop bestond dat de oorlog snel voorbij zou zijn, maar naarmate de tijd verstreek, vervaagde deze hoop steeds meer. Katya: ‘Toch is die hoop nog niet verdwenen. Nog altijd hopen we dat het snel zal eindigen. Maar we zijn wel al bijna drie jaar verder.’
Inmiddels heeft de man van Katya zich bij het gezin gevoegd, hun zoontje is dolblij dat zijn vader bij hem is. Zoontje Stas spreekt al een aardig woordje Nederlands en heeft het naar zijn zin op de Anne Frankschool. Als het gaat om de toekomst, dan staat voor Katya het welzijn van haar zoon voorop. Katya: ‘Bij de keuzes die ik maak, denk ik aan wat het beste is voor Stas. Ik hou van Oekraïne, maar ik zie daar geen toekomst. Ons huis is verdwenen, er is maar weinig om naar terug te gaan. Ik ben drie keer teruggegaan naar Oekraïne om familie te bezoeken, na twee jaar durfde ik het eindelijk aan om naar de stad waar we woonden te gaan. Ik heb tranen met tuiten gehuild, er was zoveel vernietigd. Het was onze stad niet meer.’
Katya richt zich dus op haar leven in Nederland. ‘We wonen nu op de opvanglocatie in de Poldermolen, met elkaar op een kamer. De familie van mijn man woont hier ook. Het is huiselijk en het is fijn om met elkaar te zijn. Plannen maken doen we niet te veel, want je weet nooit hoe het leven loopt. Voor nu genieten we van deze decemberdagen, met elkaar! En hopen we op een betere toekomst.’
(Tekst en foto: Jet Hoogerwaard)
